Woordweetje
Woordweetje: buut vrij
“Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht, negen, tien! Wie niet weg is, is gezien. Ik kom!” Je haalt je handen voor je ogen vandaan en kijkt om je heen. L...
Boekrecensie
Boekrecensie: Gluren bij de Buren
Het Goede Doel vroeg zich al af of het naar België wilde verhuizen, “want dat taaltje is zo zacht.” Vlaams: de zachte, deftige variant van het Neder...
Woordweetje
Woordweetje: 1 april, kikker in je bil!
De zelfrijdende fiets van Google, deodorant met tompoucegeur van HEMA en de BigMac-kledinglijn van McDonalds. Wat deze drie zaken met elkaar gemeen hebben? De t...
Column
Column: Afkickpoging
“Vooruit. Ik zal het proberen. Geen voorruit hé, dat is wat anders. Haha! Oh, sorry. Ik begin nu, oké? Oké. Door: Dion van Meel Weet u wat het is? Ooit verbete...
Column
Column: Wij zijn zwanger
Profvoetballer Rafael van der Vaart en zijn partner Estavana Polman krijgen een kind, las ik eind 2016 op de nieuwssite van het Algemeen Dagblad. Estavana stuur...
Boekrecensie
Boekrecensie: Opzienbarende ontdekkingen over taal
Taal is zo’n alledaags fenomeen dat maar weinig mensen erbij nadenken hoe bijzonder het eigenlijk is. Een groep mensen die dat wél op dagelijkse basis doet, zij...
Column
Column: De opzienbarende wereld achter een taalvout
Trots liet ik (Marten, de ene helft van ons duo) ons nieuwe boek ‘Opzienbarende ontdekkingen over taal’ lezen aan mijn vader. Een van de eerste ding...
Column
Column: Metafoorfobie
Erik de Jong, alias Spinvis, gaf op 20 januari op de Vlaamse zender Radio 1 uitleg bij zijn pamflet ‘Stop de beeldspraak’. Metaforen zouden – en ik ...
Boekrecensie
Boekrecensie: Gedichten van de broer van Roos
Zo. Daar begint de dichtbundel van Tim Hofman mee. Het veelbesproken boek dat inmiddels al aan zijn zevende druk toe is, bevat veel woordgrapjes, maar ook gedic...
Boekrecensie
Boekrecensie: Over straatnamen met name
Waarom onze straten heten zoals ze heten René Dings is bij taalliefhebbers voornamelijk bekend als de oprichter van Signalering Onjuist Spatiegebruik (SOS) en h...
Woordweetje
Woordweetje: Carnavalsnamen
N’n Tullepetaon. Wat is dit nu? Wordt er hier geen Algemeen Beschaafd Nederlands meer geschreven? Over het algemeen wel, maar er is een tijd in het jaar dat del...
Column
Column: Maagd
Karin was een leuke vlotte meid. Ze was 18 jaar en had met goed gevolg de havo doorlopen. Zin om verder te studeren had ze niet. Ze had avonturiersbloed en wild...
Boekrecensie
Boekrecensie: Waar komt hagelslag vandaan?
… en nog 99 andere vragen over woorden In 2013 gaven het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) en het Genootschap Onze Taal antwoord op de vraag ‘...
Column
Column: Paranimf
Laatst promoveerde een vriendin van me. Van tevoren gingen er onder de genodigden wat mailtjes rond over filmpjes, foto’s en cadeaus; allemaal in strakke banen ...
Column
Column: Voute winkelketens
Regelmatig verschijnen er taalvoutjes uit winkelketens als Kruidvat, Albert Heijn, Blokker, enzovoorts op deze site. Volgens die ketens is dat ‘menselijk’, kun ...
Column
Column: Kind van de taal
Het lijkt niet iets wat per se aandacht verdient in het hbo, maar ik realiseer me als docent Nederlands regelmatig dat we betere schrijvers worden als we iets m...
Column
Column: Oudhollandsch schelden
Soms doe ik het nog weleens met mijn vrienden. Gewoon even om even terug te denken aan die tijd die ik nooit heb gekend. Die tijd van het polygoonjournaal en da...
Boekrecensie
Boekrecensie: How to swear around the world
How to Swear Around the World is een boek van Jason Sacher. En wat voor een phrasebook. Een ruime collectie aan scheldwoorden is verzameld in dit kleine boekje....
Column
Column: Gelukkig nieuw woord
Zo. Er is weer een jaar voorbij waarin mooie woorden zijn gesproken, harde woorden zijn gevallen en – niet onbelangrijk – nieuwe woorden zijn ontsta...
Column
Column: Dialect in het Belgisch onderwijs
Dialecten, ze zijn er in verschillende vormen en maten. Maar niet iedereen beseft dat. Ik erger mij er maar al te vaak groen en geel aan. Onverstaanbare woorden...
Column
Column: Eerste keer
Mijn eerste kamer in Nederland is bij een International Student House in Groningen, een speciale studentenwoning die door de universiteit is geregeld voor nieuw...
Column
Column: Tutoyeren
Laatst vroeg iemand hoe het met me ging. “Goed! En met jou?”, antwoordde ik. Later bedacht ik me dat ik misschien beter ‘u’ had kunnen zeggen. De pe...
Column
Column: Dabben met je eten
Er was een tijd dat ik een tik op m’n achterhoofd kreeg van mijn pa als ik weer eens zat te dabben aan tafel. Tegenwoordig juichen mijn leerlingen als ik dab, o...
Column
Column: Ergerwoorden
‘Mensenmens’, ‘collegaatje’, ‘hubby’, ‘dinnetje’, ‘toppie’, ‘bammetje’, ‘euri̵...
Column
Column: Op het puntje van je tong
‘Het kinderpardon werd in 2012 door Diederik Samsom voor de poorten van de hel weggesleept.’ (Trouw, 24 juni 2016) Ik had de uitdrukking nooit eerder gehoord, m...
Boekrecensie
Boekrecensie: Meester Bart op zijn best
Als je – net als ik – dacht dat meester Bart alleen grappige uitspraken van leerlingen deelt op zijn Facebookpagina, dan heb je het mis. In zijn nieuwste en inm...
Column
Column: De kokodril van Denzel
We zitten in de kring. “Wat zou je toveren, als je voor één dag een tovenaar was?”, is de vraag. Ik hoor de mooiste dromen, die vooral te maken hebben met een z...
Boekrecensie
Boekrecensie: Waarom mussen nooit dood van het dak vallen
Oost west, thuis best. De appel valt niet ver van de boom. Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in. Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. E...
Boekrecensie
Boekrecensie: De hond in de pot
De schrijfsters van De hond in de pot slaan spijkers met koppen in hun nieuwe boek. In dit boek worden vijftig spreekwoorden en gezegden voorzien van achtergron...
Column
Column: Uung?
Ik heb een boek geschreven over een cavia die op een kantoor werkt. Gewoon, omdat ik dat moest van mijn eigen innerlijke artistieke zelfje. In dat boek praat di...
Column
Column: Nederlands bij het grofvuil!
“Alstublieft mevrouw, uw latte macchiatto en cheesecake.” Genietend van mijn koffie verkeerd realiseer ik me dat je echt niet naar een horecagelegenheid hoeft t...
Column
Column: Ze spreken elkaars taal
Daar liggen ze dan, uitgeteld van een lange dag spelen, skaten, kletsen en giebelen. “Mogen we nog even kletsen?”, vroegen ze me. Maar van kletsen k...
Column
Column: Fileparkeren in het hol van Pluto – over de verschillen tussen Nederlands en Vlaams
Cartoon: Arend van Dam Fout zijn ze niet, maar verwarrend kunnen ze wel zijn: taalverschillen tussen het Nederlands in Nederland en Vlaanderen. En net als taalv...
Column
Column: Goeroe
Wie een paar weken terug de aflevering van Zondag met Lubach over The Green Happiness heeft gezien, zal waarschijnlijk smakelijk hebben gelachen om de vele taal...
Column
Column: Ik zweer
“Meneer, man! Dit kunt u niet maken. Ik heb u écht gemaild. Ah, kom op, meneertje. Ik wil echt over naar de derde. Dit punt kan me een jaar kosten. Dat wilt u t...
Woordweetje
Woordweetje: Dom blondje
Met mijn haar heb ik echt niets te klagen. Ik mag het dan altijd in een knot hebben, maar eigenlijk heb ik een goede bos lang, dik haar met wat slag. Als ik mij...
Woordweetje
Woordweetje: Buitenbeentje
Ik zag een tijdje geleden bij een supermarkt een pakket met sneue groenten. Paprika’s met extra bulten, wortels met drie pootjes, kromme courgettes. Er stond in...
Column
Column: Klapschrijver met tien ramen
Maandagmiddag, half vijf. Daar zit ik dan. Eindelijk. De eerste ademtocht het lekkerst. Streling van de ruggengraat. Simpel kan het leven zijn. Het geluk van ee...
Column
Column: Tolerant fucken
De trein rijdt rustig. Rustiger dan ik zou willen; achter me heeft een groepje luidruchtige meiden de treinbank geconfisqueerd. Trein, inboedel en reizigers zij...
Woordweetje
Woordweetje: Houdoe
Het Nederlands is een mooie taal. Zo mogelijk nog mooier zijn al die dialecten die in alle uithoeken van ons land worden gesproken en die soms nog maar weinig m...
Column
Column: Een verwarrende beestenboel
Toen de vroege vogel vanmorgen met vlinders in zijn buik wakker werd, besloot hij even langs te gaan bij twee tortelduifjes. Het was een warme zomerochtend, de ...
Column
Column: Spreek je moerstaal
Al bijna driekwart van mijn leven woon ik in wat mijn destijds in Zwitserland woonachtige broer zo treffend das Baussenland noemde. Met mijn eerste (Franse) ech...
Column
Column: Wat is deze?
Foto: Ashley Salfischberger Ik sta met mijn rug naar mijn klas als een andere klas langs mijn lokaal loopt. Achter me hoor ik het een jongen zeggen: “Ey, ...
Column
Column: Zou het genetisch zijn?
In 1999 werd mijn eerste kleinzoon Sam geboren, een heerlijk kind. Ik propte mijn fulltime baan in vier dagen om één dag per week op hem te kunnen passen. Hij w...
Column
Verzin en win!
Onderschriften verzinnen doen we graag, maar we willen ook wel eens weten wat jij ervan bakt! Voor de leukste inzenders hebben we een fantastische Taalvoutjespr...
Column
Column: Vol
Taal verloedert. Of taal verandert, we zullen er maar aan moeten wennen. De moderne techniek bezorgt ons geregeld nieuwe woorden. ‘Appen’ staat vrijwel gelijk a...
Column
Column: Dure woorden
“Hey!” “Hoe is ‘t?” “Goed, en met u?” “Bwa, ça va.” Stilte … We kennen allemaal wel dat soort gesprekken, waarbij in twee richtingen hetzelfde gezegd wordt en t...
Column
Column: Miauwvoutjes
Foto: met dank aan Arjen Lubach Katten kunnen niet praten. Dat is misschien maar goed ook: ze zouden waarschijnlijk voortdurend betogen afsteken over de onzin v...
Column
Column: Ssst
“Meneer! Stijle pata’s!” Achter in de klas roept een jongen van dertien naar me alsof hij een prijs krijgt voor het als eerste zien van mijn nieuwe ...
Column
Column: Wie schrijft die blijft
De tijd dat schrijven alleen het tijdverdrijf was voor stoffige, sigaarrokende mannetjes ligt ver achter ons. Schrijven is hip. Tegenwoordig kan iedereen wel ee...
Column
Column: Vroegher wasch allesch beeter
Met ’t versgtrijken van den tijd, veranderd’ oock de geschreeven tael. Isch dit nou slegt ende wasch vroegher onsche tael echt beeter? Wij kunnen onsch niet voo...
Boekrecensie
Boekrecensie: Taal is zeg maar echt mijn ding
Het razendpopulaire boek van Paulien Cornelisse omschrijven in twee woorden? Totaal Herkenbaar....
Column
Column: Mensch, erger je!
Gisteren schrik ik me rot! Ik zoek overal, maar kan hem nergens vinden. Iemand heeft hem gestolen. De verleden tijd. Ik vind het al zo gek dat iedereen zo raar ...
Column
Column: Onwijs
Hij noemt zich Chief Happiness. Hij schudt mijn hand. “Wat onwijs leuk om jou live te ontmoeten”, klinkt het. Chief Happiness zegt dit omdat hij een hekel aan m...
Woordweetje
Woordweetje: De kluts kwijt
Ik zocht hem al een hele tijd. Maar nu ben ik hem echt kwijt! Ik raak trouwens wel vaker dingen kwijt. Zo vinden mijn fietssleutels het bijvoorbeeld hilarisch o...
Column
Column: Even terug naar de tering (en andere klassiekers)
Woorden kunnen extreme reacties veroorzaken. Daar weet ik alles van. Een briefje met ‘Ik hou godverdomme nog steeds van je’ leidde tot een straatverbod, terwijl...
Column
Column: aptoniemen
Misschien is het je weleens opgevallen: een heel toepasselijke en grappige combinatie van iemands achternaam en het beroep dat hij uitoefent. Meneer van der Wie...
Column
Column: Leuker kunnen we het niet maken
Ja hoor, stuurt er een keer een taalkundige een plaatje naar Taalvoutjes, bevat het geen taalvout! En grappig is de titel van het boek van Anne van Veen ook al ...
Column
Column: Met me moeder na de tandarts
Het is maandagochtend, 7:30 uur. Het gemekker van mijn wekker echoot nog door mijn achterhoofd, terwijl ik zittend op de rand van mijn bed slaapdronken door mij...
Column
Column: Wollig taalgebruik
“Als je het niet eenvoudig uit kunt leggen, dan begrijp je het zelf niet.” (Einstein). Waarom schrijven mensen dan toch zo ingewikkeld? Door Christel van Koppe...
Woordweetje
Woordweetje: Stiefmoeder
Familieverhoudingen zijn anno 2016 allang niet meer zo overzichtelijk als pakweg veertig jaar geleden. Bovenstaande tekst laat dat maar weer eens zien. Laat ik ...
Column
Column: Weg met clichés
Ik ben erg gevoelig voor taalfouten. Ik zie ze, ik hoor ze en eerlijk toegegeven: ik maak ze zelf ook weleens. Als versus dan, zij versus zei, je kent ze wel. N...
Boekrecensie
Heerlijk Helder – Weg met krommunicatie!
Politici, juristen, academici, managers, medici en de rest van Nederland: de aandacht erbij. Het is tijd – de hoogste tijd – om het probleem waar je elke dag te...
Column
Column: Aanbeland
Nieuwsgierig lees ik een bericht vol avonturen uit North Carolina: “Ik ben goed aanbeland!” Aanbeland? Alsof je na een lange, lange reis eindelijk v...
Woordweetje
Woordweetje: Lucifer
Mijn vriendin komt uit het buitenland en leert Nederlands. Ze kan zich soms verbazen over woorden die ik heel gewoon vind. Vorige week leerde ze het woord ‘luci...
Column
Column: Zomaar een verhaaltje
Op bezoek bij mijn vader in Portugal vroeg ik aan zijn vrouw – een Braziliaanse – waarom de Portugezen zoveel verkleinwoorden gebruiken. Ik dacht namelijk dat d...
Column
Column: Hun hebben het gedaan
Daar sta ik dan als docent Nederlands. Ik loop vast. Ik twijfel. Ik stamel. Ik houd me in. Ik vecht tegen de bierkaai. Schipper tussen wat wel en niet ‘mag’ in ...
Woordweetje
Woordweetje: Etymoliegen
Helemaal van deze tijd is het opsporen van racistische, politiek of maatschappelijk incorrecte woorden. Na de jodenkoeken, negerzoenen, moorkoppen, blanke vla, ...
Column
Column: Op je back
Kind leest voor: “De boer fokt varkens.” Juf vraagt: “Wat betekent dat?” Kind antwoordt: “Die boer houdt zijn varkens voor de gek.” Door Carla van Vliet Dit kli...
Column
Column: Uuro
Ik heb een favoriet kassameisje, ze heet Denise. Denise is altijd vrolijk. Ze begroet al haar klanten met een vriendelijke glimlach en heeft het werk van caissi...
Woordweetje
Woordweetje: pijpen
‘Naar iemands pijpen dansen’, ken je die uitdrukking? Vast wel! Maar wat betekent ‘pijpen’ in dit geval? Het ligt voor de hand om te denken aan broekspijpen: da...
Column
Column: Wablief?
“Caro! Freddy is doing the thing again for to make noise! Can you get the recording dingetje to make proof of him loco?” Onze nieuwe stagiaire lacht...
Column
Column: Babylonië ligt in Brabant
‘Eend!’ ‘Geit!’ ‘Eend!’ ‘Geit!’ Mijn Vlaamse vriend en ik hebben een discussie en op dit vlak geven we allebei é...
Woordweetje
Woordweetje: Utrechter en Utrechtenaar
Volgend jaar een Utrechtenarenboot op de Pride in Amsterdam. Het is allemaal de schuld van de <vul hier een bevolkingsgroep in>. Ja, dat klinkt best wel r...
Column
Column: Een foto van het Nederlands
Niets is zeker in dit leven, behalve belasting en teddyberen. En nieuws. Zo zeker als de zon iedere dag opkomt, is er iedere nieuwe dag een overvloed aan nieuws...
Boekrecensie
Boekrecensie: Hun verloedere me taal!
‘Hun verloedere me taal.’ Hoeveel fouten ontdek jij in deze zin? Zelfs als je ze niet kunt verklaren met grammaticale uitleg, voel je dat deze zin van geen kant...
Boekrecensie
Boekrecensie: Waarom is een witte neushoorn grijs (en zwarte ook)?
Er zijn van die woorden die echt tot de verbeelding spreken. Scheurbuik bijvoorbeeld. Als kind had ik er allerlei beelden bij: helse buikpijnen, gescheurde mage...
Column
Column: Lopen is rollen
Geduldig zat ik in mijn rolstoel te wachten in de lobby van het bankgebouw op de bankemployé waar ik een afspraak mee had die middag voor het jaarlijkse financi...
Boekrecensie
Boekrecensie: Make that the cat wise
Met Louis van Gaal aan het roer bij voetbalclub Manchester United, maakte het stonecoalenenglish – oftewel ‘steenkolenengels’ – een heuse comeback i...
Woordweetje
Woordweetje: Boodschappen
Doe je weleens boodschappen? Dan doe je iets verkeerd! Het woord zegt het al: boodschappen moet je laten doen, door je personeel, je bode. Door M...
Column
Column: Maar dit terzijde
In het boemeltreintje Den Haag Centraal – Voorschoten, 17.58 uur. Het is stampvol. Ik begrijp dit woord wel, want soms worden de mensen in Den Haag letterlijk d...
Over Taalvoutjes
Misteaks is geboren!
Afgelopen weekend, 13 januari 2016, mochten we alweer onze vierde verjaardag vieren. En het was dubbel feest, want niet alleen gingen er vier kaarsjes op de taa...
Column
Column: Dus dat!
Er is binnen de Nederlandse taal een trend ontstaan om te pas en te onpas het verkeerde betrekkelijk voornaamwoord te gebruiken en daarmee het juiste voornaamwo...
Woordweetje
Woordweetje: Wat zit je nou te emmeren?
Heb je weleens gehoord van een huzarenstukje? Dat is geen stukje Huzaar die in je huzarensalade zit. Net zoals er geen studenten in je studentenhaver zitten en ...
Column
Column: Appelig
Elke dag weer heb ik voortschrijdend taalinzicht. Net als iedereen. De ene dag leer je eens een nieuw woord bij, dan weer hoor of lees je een bijzondere zinscon...
Column
De mooiste regionale uitdrukkingen
“Vergeet het ABN, kom maar op met de dialecten! We zijn op zoek naar de mooiste lokale uitdrukkingen uit alle provincies.” Die oproep deden we begin...
Boekrecensie
Boekrecensie: 1000 vergeetwoorden om te koesteren
‘1000 vergeetwoorden om te koesteren’ door Nelleke Noordervliet is een fijn boek, een warm bad voor de liefhebber van het Nederlands. Een verzameling van Nederl...
Column
Column: Verkeert
Koffie verkeert. Kan koffie verkeren? Alles kan verkeren, en vooral het, maar niet alles kan besteld of gedronken worden. Koffie verkeert is goed fout. Een oxym...
Woordweetje
Woordweetje: Steenrijk 2.0
In een van onze eerdere woordweetjes gaven we een verklaring voor de woorden ‘straatarm’ en ‘steenrijk’. Voor ‘steenrijk’ gaven we een a...
Column
Column: Chill
“Meneer, u bent echt chill.” Het is maandagmorgen en een leerling lacht van achter zijn tafeltje, nadat ik mijn klas in het begin van de les heb medegedeeld dat...
Column
Column: Durex
Inmiddels dateert dit voorval alweer van dertig jaar geleden, maar het is echt gebeurd. Ik werkte als zaterdaghulp in de Hema van Hengelo en er kwam een vrouw v...
Woordweetje
Woordweetje: Stelletje rakkers
“Rakkers, Dat zijn het!” Het klinkt als een zin uit een kinderboek uit mei 1932. Ik kan er een paar maanden naast zitten, maar toch … Ergens in de n...
Column
Column: Mag het ietsje meer zijn?
Grote kans dat jij deze zaterdagochtend begonnen bent met een heerlijk ontbijtje. Lekker broodje kaas. Beschuitje met jam. Misschien zelfs een gekookt eitje erb...
Woordweetje
Woordweetje: Woordbeleg
Woorden met een verhaal kom je overal tegen. Op brood bijvoorbeeld. Want wat heeft pindakaas nou met kaas te maken? Waarom is hagelslag eigenlijk bruin van kleu...
Column
Column: Het ruikt nu al lekker!
“Nou, dan zal ik maar eens met het eten beginnen.” Dikke kans dat er dit kerstweekend in al die huiskamers weer tientallen clichés weerklinken. R...
Woordweetje
Woordweetje: De Kerstman en zijn trawanten
“Ken je hem niet, het neefje van Ded Moroz? Je weet wel, hij zat in de zelfde klas als Olentzero, bij meester Joulupukki?” “Oh, de kerstman be...
Column
Column: Germaanse misverstanden
We zijn neven (en ook nichten natuurlijk), de Duitsers en wij. We stammen af van de Germanen en daarom lijken onze talen veel op elkaar. Mann – Frau – Kind – Ha...
Column
Column: Xantippe. Met de X van klerewijf
“Kunt u dat voor mij spellen?” “Ja hoor, met de X van Xantippe … ” “Maar meneer, wat heb ik misdaan? Waarom noemt u mij een xantip...
Column
Column: Onomatopleonautologienatymie
“Mam … mam! Mag ik op de tjsoek tjsoek?” Mijn moeder draait zich geïrriteerd om en werpt me een vernietigende blik toe. “Floris!”, roept ze. “Hoe vaak moet ik n...
Column
Column: Studententaal
Sinds ik in Utrecht ben gaan wonen is mijn vocabulaire jaarlijks exponentieel gegroeid. De studentenkolonie in de Domstad beschikt namelijk over een ongekend ta...