Politici, juristen, academici, managers, medici en de rest van Nederland: de aandacht erbij. Het is tijd – de hoogste tijd – om het probleem waar je elke dag tegenaan loopt scherp onder de loep te nemen. Het is tijd voor een boek over datgene waardoor onze tenen elke dag weer krom gaan staan: onhelder taalgebruik. Dat boek is er nu: ‘Heerlijk Helder’.
Door Linda Schemmekes
Jan Hautekiet en Ann de Craemer beschrijven in hun boek ‘Heerlijk Helder’ op humoristische wijze het onheldere taalgebruik in verschillende maatschappelijke domeinen. Zo citeren ze in hun inleiding de Belgische ziekteverzekeraar DKV, die een bevalling op de volgende manier omschrijft: “Het gebeuren zowel tijdig, voortijdig als laattijdig en ongeacht de toegepaste techniek waarbij een vrouw zich bevrijdt of wordt bevrijd van het product der conceptie (foetus en aanhangels) op een ogenblik waarop de foetus levensvatbaar is.” Snap jij het nog?
Het boek van Hautekiet en De Craemer staat niet op zichzelf. Begin 2015 startte het Vlaamse Radio 1-programma Hautekiet (je raadt het al: van Jan Hautekiet) de Heerlijk Helder-campagne. Dat had als doel om ‘recht te maken wat krom is, namelijk de vaak nodeloos onbegrijpelijke communicatie van politici, juristen, overheidsdiensten, banken, dokters en musea.’ Ze riepen luisteraars daarbij op om voorbeelden in te sturen, waar massaal gehoor aan gegeven werd. En dit resulteerde onder andere in hun boek, waarin de schrijvers vertellen waarom mensen wollige taal gebruiken en waarom het voor henzelf en hun publiek beter is om dat niet te doen.
Als academica in opleiding voelde ik geruststelling bij het hoofdstuk over academisch taalgebruik – ik ben blijkbaar niet de enige die zich hieraan ergert. Als dochter van een ambtenaar begreep ik na het lezen van het hoofdstuk over managementtaal ineens waar mijn moeder tijdens het avondeten haar neologismen vandaan haalt. Als ‘Ik-accepteer-de-voorwaarden’-klikker werd ik overvallen door begrip bij het hoofdstuk gerechtelijke taal en bij de hoofdstukken over medische en politieke taal kreeg ik een opstandig gevoel. Dat laatste is precies het doel van de auteurs: in opstand komen tegen onhelder taalgebruik. Hun boek leest lekker makkelijk, waarbij er in de 160 bladzijden genoeg ruimte is overgelaten voor humor.
Lees ook de column ‘De troebele whisky van de notaris‘ van Ann de Craemer over krommunicatie!
Is dit boek geschikt voor jou?
JA: Als je je meer dan eens ergert aan wollig taalgebruik en je hierover een humoristisch boek wil lezen.
NEE: Als je ervan houdt je eigen betogen in te kleden als een onbegrijpelijke brij en je daar geen problemen in ziet.
Auteurs: Jan Hautekiet en Ann de Craemer
Uitgeverij: Polis
Jaar: 2015
Aantal pagina’s: 160
Om mijn verjaardag te vieren, reisde ik een aantal weken geleden met Vellah, een van de Taalvoutjes-oprichtsters, af naar Rome voor een weekendje lekker eten en...
Wat gebeurt er als je in je jeugd in contact komt met meerdere dialecten?...
Taal verloedert. Of taal verandert, we zullen er maar aan moeten wennen. De moderne techniek bezorgt ons geregeld nieuwe woorden. ‘Appen’ staat vrijwel gelijk a...
Het lijkt niet iets wat per se aandacht verdient in het hbo, maar ik realiseer me als docent Nederlands regelmatig dat we betere schrijvers worden als we iets m...