Woordweetje: Een kletsnatte column

Waarschuwing vooraf: de kans bestaat dat dit nogal een oeverloos verhaal gaat worden. Twee kapiteins op één schip maakt de kans op een behouden vaart vrij klein...
Snol. Het is geen aardig woord, maar stiekem houden we ervan. Het wordt dan ook geregeld genoemd in onze Taalvoutjes-groepsapp; soms om even te ventileren (ja, ook over jullie), soms zelfs liefdevol. Liefdevol, zal je denken? Ja, echt. Hoe dat kan, vertellen we je in dit woordweetje.
In de zestiende eeuw werd het woord snol voornamelijk gebruikt als vleinaam voor kinderen. “Dag Pietje, snolletje van me” was geen zin waar de nekharen bij menig mens overeind van gingen staan. Snol is bovendien afgeleid van het werkwoord ‘snollen’, wat zoiets betekende als ‘snoepen’. Niet verrassend dan ook dat het woord vooral werd gebruikt voor kinderen, die immers graag met hun vingertjes in de snoeppot zitten.
Tegelijkertijd had snol ook een andere betekenis. De naam snol werd ook wel gegeven aan losbandige meisjes of prostituees. Deze vrouwen hielden van snoepen op een heel andere manier. 😉 Maar ondanks het feit dat snol wordt gebruikt als scheldwoord, wordt het ook nog steeds gebruikt in positieve situaties. Zo betekent snol ook ‘liefje’ of ‘minnares’ en is het dus niet zo onaardig als je misschien dacht dat het was. In zekere zin zou je kunnen zeggen dat snol een koosnaampje is.
Het is niet verrassend dat het woord ook nog steeds op een lieve manier wordt gebruikt. Uit wetenschappelijk onderzoek (Jay, 2009) blijkt namelijk dat scheldwoorden ook een positieve uitkomst hebben. Zo worden scheldwoorden onder andere gebruikt op een ironische manier om de band tussen mensen te versterken. Bindervoet en Henkes hebben in ‘Dat boek met die kuttitel’ bijvoorbeeld beschreven dat het ook geen slechte zaak meer is als je wordt aangesproken met ‘bitch’. Dat blijkt tegenwoordig ook gewoon een synoniem voor meisje te zijn.
Misschien moeten we het daarom juist waarderen als we worden ‘uitgescholden’ met zo’n koosnaampje. Of wellicht zeiden anderen dat over ons toen ze een beetje ‘in de snol’ waren, wat zoveel betekent als ‘in de war’. Dat gezegde is er overigens wel één met een frappante dubbele betekenis …
Wil je meer weten over scheldwoorden, zoek dan eens op dit artikel: Jay, T. (2009). The utility and ubiquity of taboo words. Perspectives on Psychological Science, 4(2), 153-161.
Heb jij altijd al de herkomst van jouw favoriete woord willen weten? Laat het ons weten.
Waarschuwing vooraf: de kans bestaat dat dit nogal een oeverloos verhaal gaat worden. Twee kapiteins op één schip maakt de kans op een behouden vaart vrij klein...
Mooi! Met voldoening plof ik neer op het laatste zitje in een overvolle tram in het centrum van Den Haag. Sardientjes in een blik hebben méér ruimte. Plechtig b...
Hoe je de naam van je eigen huisdier schrijft, weet je vast heel goed. Maar hoe zit het met je taalkennis van de rest van de dierenwereld?...
Taal is zo’n alledaags fenomeen dat maar weinig mensen erbij nadenken hoe bijzonder het eigenlijk is. Een groep mensen die dat wél op dagelijkse basis doet, zij...