Column: Kids, koffietjes & comfortzone

16 dec 2018

Waarom taal soms irritant is

‘Een soort van’, vreselijk! Verkleinwoordjes: op een terrasje aan een wijntje met een ‘brietje’ … ‘dinnetje’ … ‘collegaatje’ (dat is dan een vrouw! Waarom ‘-tje’?!). ‘Kids’ en ‘shoppen’: allemaal héél irritante woorden. Gelukkig kon je die jaren wegstemmen bij onze verkiezing Weg met dat woord!. Maar dit jaar doen we geen verkiezing; dit jaar hebben we een boek geschreven.

Door Laura van Eerten en Vivien Waszink

Toen we dat op onze Facebookpagina aankondigden, werd uit de reacties meteen duidelijk dat onze volgers nog helemaal niet van plan zijn om te stoppen. “Ik sluit me aan bij DWDD en ga gewoon door”, laat iemand ons weten. “Passie – weg met dat woord!” Een feest van herkenning, al die ergernissen. Want welke woorden irritant zijn, daar denken veel mensen na vijf jaar nog steeds hetzelfde over.

Kids

Neem ‘kids’, het woord dat in 2013, het eerste jaar van Weg met dat woord! als het irritantste uit de bus kwam. Aanstellerige interessantdoenerij vonden mensen dat woord. “Ik ben dan wel mama, maar ik heb kids, geen kinderen, dus ik ben een partijtje jong en hip!”, laat een van de deelnemers ons weten. In de jaren erna stond ‘kids’ steeds opnieuw bovenaan de lijst
ingestuurde woorden, want “Is nog steeds niet weg” en “Dat onding wil maar niet verdwijnen.” En ook op Facebook beginnen mensen er dus weer over -een hardnekkige ergernis, dus. ‘Kids’ is namelijk een typisch voorbeeld van ‘onnodig Engels’ omdat er een prima Nederlands alternatief voor bestaat: kinderen. Ergeraars houden niet zo van in het wilde weg Engelse woorden gebruiken omdat het hip is (en ja, hip komt óók uit het Engels) en zijn daarnaast vaak ook een beetje bang dat het Engels uiteindelijk onze geliefde moedertaal verdringt. Dat die angst nergens voor nodig is, leggen we uit in ons boek ‘Kids, koffietjes en comfortzone: waarom taal soms irritant is‘. Het wegstemmen heeft dus niet zo veel uitgehaald, want het woord wordt nog steeds gebruikt. Misschien zelfs wel meer dan vijf jaar geleden. Want ja, ‘kids’ valt wat meer op, klinkt net iets vlotter dan kinderen en is ook nog eens lekker kort. En trouwens, we noemen een pasgeboren kind of zuigeling toch ook gewoon ‘baby’?

Verkleinwoorden

Nog zo’n onuitroeibare ergernis: verkleinwoorden. ‘Wijntje’, ‘dinnetje’ en ‘collegaatje’ staan in de top tien ergste verkleinwoordjes volgens de deelnemers aan Weg met dat woord!. “Collegaatje, alsof je samenwerkt met een ondergeschikte dwerg”, reageerde iemand verongelijkt. Anderen merkten bij wijntje op: “Tuttebelwoord” en “Doet afbreuk aan de kwaliteit van wijn”. Precies die woorden zagen we ook op Facebook meteen terug. Verkleinwoorden zijn irritant, want ze komen namelijk vaak denigrerend en kinderachtig over. Of laten doorschemeren dat iets niet zoveel voorstelt (denk aan een ‘baantje’ of een ‘romannetje’). Maar misschien probeerde de verkleinwoord-zegger juist wel iets liefkozends te zeggen (‘schatje’), of een gezellige sfeer op te roepen. Een ‘glaasje’ drinken met de ‘buurtjes’, daar kun je namelijk echt naar uitkijken. Aan de andere kant kan een verkleinwoord ook relativeren. Want een ‘buikje’ hebben, dat is helemaal niet zo erg. Door al die verschillende eigenschappen kunnen mensen een verkleinvorm – bewust of onbewust – heel anders opvatten dan hoe die eigenlijk bedoeld is. En die verwarring kan dan weer voor een hoop irritatie zorgen. Of nee: ‘kippenvelmomentjes’. Brrrr …

Kantoorjargon en straattaal

Dit is nog maar een tipje (!) van de sluier. In Kids, koffietjes & comfortzone gaan we dieper in op (onnodig) Engels en verkleinwoorden, maar ook de thema’s kantoorjargon, jongerentaal en taalfouten komen uitgebreid aan bod. Rechtopstaande nekharen gegarandeerd. Want als je in je kracht staat, weet je hoe je je skills en know how proactief kunt invliegen. En jouw baan is natuurlijk je passie. Of ben je meer van het scrummen? OMG, awkward! Maar faka kill, kan ik
een donnie lenen? Hun hebben me geld gejat, hoe kapot hinderlijk is dat! Dus, kom uit je comfortzone en lees ons boek vol herkenbare taalergernissen. En héél misschien kunnen we wel een klein beetje ergernis wegnemen.

---

Erger jij je ook vaak aan taal? Doe de Grote Irritante Taalquiz! Meer weten over het boek ‘Kids, koffietjes & comfortzone’? Lees onze boekrecensie.

---

WINNEN!

We mogen drie exemplaren van Kids, koffietjes en comfortzone: waarom taal soms irritant is’ weggeven! Wil jij kans maken op dit boek? Vertel ons dan welk woord bij jou echt de haren te berge doen rijzen en waarom. De drie meest originele, grappige of misschien wel herkenbare reacties worden beloond!

---

Meer van Laura van Eerten:

Meer van Vivien Waszink: