Woordweetje: Stelletje rakkers

“Rakkers, Dat zijn het!” Het klinkt als een zin uit een kinderboek uit mei 1932. Ik kan er een paar maanden naast zitten, maar toch … Ergens in de n...
Hij is familie van de kreeft (en dus geen insect), verschuilt zich het liefst onder de stenen in je tuin en heeft een niet al te frisse naam. Jawel, we hebben het over de pissebed – in sommige streken ook wel kelderezel, –varken of –zeug genoemd. Hoe komt dat kleine beestje eigenlijk aan zijn naam en heeft het wel wat met pis te maken?
Gruwel je al van een kolonie pissebedden onder de steen in je tuin, dan moet je waarschijnlijk helemaal niet denken aan gedroogde, gemalen pissebedden in je papje voor het slapengaan. Toch gaat het verhaal dat dit kinderen die in bed plasten, zou helpen daarvan af te komen. Dat de beestjes graag bij elkaar kruipen in donkere en vochtige plekken, ammoniak uitscheiden en zo voor een pislucht zorgen, heeft mogelijk bijgedragen aan dit geloof.
In het zuiden van Nederland en in Vlaanderen kennen ze het woord ook nog in een andere betekenis: ‘paardebloem’. In die betekenis is het woord waarschijnlijk afkomstig uit Frankrijk, waar de bloem pissenlit genoemd wordt. Dit betekent letterlijk ‘pis-in-bed’. Of dit ook invloed gehad heeft op de naam van dat kleine kriebelbeestje is onzeker.
Hoe dan ook, van ons mogen ze lekker onder hun steen blijven leven.
Wist je dat we dit woordweetje ook al eens in beeld brachten? Je ziet het hier!
“Rakkers, Dat zijn het!” Het klinkt als een zin uit een kinderboek uit mei 1932. Ik kan er een paar maanden naast zitten, maar toch … Ergens in de n...
Japke-d. Bouma kennen we van haar scherpe columns in nrc.next en NRC Handelsblad. Regelmatig schrijft ze haar verbazingen en gedachten over taal en kantoorclich...
Niet alleen Dr.Kipping ergert zich aan taalverloedering. Cor van der Laak steekt van wal en fulmineert over zijn irritaties rondom spelling....
Een koffietje doen, met me moeder op pad en superhard levelen. Erger jij je ook zo aan sommige woorden? Columnist Laura van Eerten vertelt je er alles over!...