Woordweetje: Pissebed

pessebid

Hij is familie van de kreeft (en dus geen insect), verschuilt zich het liefst onder de stenen in je tuin en heeft een niet al te frisse naam. Jawel, we hebben het over de pissebed – in sommige streken ook wel  kelderezel, –varken of –zeug genoemd. Hoe komt dat kleine beestje eigenlijk aan zijn naam en heeft het wel wat met pis te maken? 


Gruwel je al van een kolonie pissebedden onder de steen in je tuin, dan moet je waarschijnlijk helemaal niet denken aan gedroogde, gemalen pissebedden in je papje voor het slapengaan. Toch gaat het verhaal dat dit kinderen die in bed plasten, zou helpen daarvan af te komen. Dat de beestjes graag bij elkaar kruipen in donkere en vochtige plekken, ammoniak uitscheiden en zo voor een pislucht zorgen, heeft mogelijk bijgedragen aan dit geloof.  

In het zuiden van Nederland en in Vlaanderen kennen ze het woord ook nog in een andere betekenis: ‘paardebloem’. In die betekenis is het woord waarschijnlijk afkomstig uit Frankrijk, waar de bloem pissenlit genoemd wordt. Dit betekent letterlijk ‘pis-in-bed’. Of dit ook invloed gehad heeft op de naam van dat kleine kriebelbeestje is onzeker. 

Hoe dan ook, van ons mogen ze lekker onder hun steen blijven leven.


Wist je dat we dit woordweetje ook al eens in beeld brachten? Je ziet het hier!

Boekrecensie

Boekrecensie: Van Dale Spreekwoordenboek

Boekrecensie: Van Dale Spreekwoordenboek

Ze zijn stokoud en springlevend: Nederlandse spreekwoorden. Hou je er net als ik van om soms zomaar een archaïsch spreekwoord in je vocabulaire te knallen om je...


Column

Column: Eigenwijs, hoezo?

Column: Eigenwijs, hoezo?

De Nederlandse taal is en blijft een moeilijke taal. Ik moet geregeld het woordenboek raadplegen omdat ik soms twijfel hoe je een woord spelt, of hoe je het ‘üb...


Woordweetje

Woordweetje in beeld: Pissebed

Woordweetje in beeld: Pissebed

Op onze website vind je al jarenlang onze woordweetjes: korte, interessante artikelen over de herkomst van een woord. Maar vanaf nu doen we het één keer per ma...


Column

Column: Wiltgroei

Column: Wiltgroei

Volgens Van Dale is een stagiair ‘iemand die de praktijk leert bij een oudere ambtgenoot’. In de televisiewereld, waar ik werk, geldt die definitie absoluut nie...