Woordweetje: Oelewapper

Ook een manier om ‘m stil te krijgen.

Pfff, oelewapper!” Zei jouw vader dat vroeger ook wel eens tegen je wanneer je met je mouw in een bord spaghetti hing? Het woord ‘oelewapper’ wordt doorgaans gebruikt als vriendelijk scheldwoord en betekent zoveel als ‘sufferd, domoor’. Zeg eens tien keer ‘oelewapper’ achter elkaar en je vraagt je ten zeerste af hoe het woord in ons vocabulaire is beland. Oele? Wapper? Wapperen met je oele? Hè?

We schrijven 1568-1648, de Tachtigjarige Oorlog. Een Spaanse soldaat is gecharmeerd van een passerende Nederlandse vrouw en roept uit: ‘¡Olé, guapa!‘ (vrij vertaald: “Hey, lekker ding!”). Een groep Nederlandse mannen vangt dit op en verbastert de kreet tot ‘oelewapper’. Een schitterende, maar niet echt plausibele legende.

Eens kijken naar andere verklaringen die de ronde doen. Volgens sommigen is het woord synoniem aan ‘uilskuiken’. Geen gekke gedachte als je bedenkt dat ‘oele’ dialect is voor ‘uil’ en jonge vogels flink met de vleugels wapperen. Weer anderen vermoeden een samensmelting van ‘oele’ – een oud tussenwerpsel dat zoiets betekent als “Dat kun je denken, mooi niet!” – en ‘wapper’  – als in ‘slungel’. Hoe het ook zij, het woord ‘oelewapper’ is nog altijd erg geliefd en het bekt lekker. Zeg nou zelf, wat is er fijner dan iemand die in een hondendrol stapt weg te zetten als oelewapper?

Woordweetje

Woordweetje: buut vrij

Woordweetje: buut vrij

“Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht, negen, tien! Wie niet weg is, is gezien. Ik kom!” Je haalt je handen voor je ogen vandaan en kijkt om je heen. L...


Column

Ben jij een taalpurist? Doe de test!

Ben jij een taalpurist? Doe de test!

Niet iedereen stoort zich in dezelfde mate aan taal- en spelfouten. Ben jij een echte taalpurist of maak je je niet zo druk? Test het met deze 11 vragen!...


Column

Column: de taal van Masterchef Nederland

Column: de taal van Masterchef Nederland

Voor de gemiddelde taalliefhebber is het gemiddelde reality-tv-programma een avontuur; je wordt vaak heen en weer geslingerd tussen briljante taalvondsten en ui...


Video

Video: het pleonasme

Video: het pleonasme

Soms voelt het beter om alles twee keer te zeggen en jezelf te herhalen. ‘Alles kan beter’ doet de charme van het pleonasme uit de doeken. http://ww...