Woordweetje: driemaal is scheepsrecht

Bootschap

Als iets twee keer is mislukt, zal het een derde keer zeker lukken. Je hebt er een beetje bijgeloof voor nodig, maar als je moeder al twee keer met een mislukte appeltaart is komen aanzetten, kun je haar aanmoedigen met “Kom op, driemaal is scheepsrecht!” Maar waarom in hemelsnaam drie keer? En vanwaar dat ‘scheepsrecht’?

Het getal drie heeft, vanwege de drie-eenheid de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, een symbolische betekenis. Dat was vroeger ook in de rechtspraak zo; bij belangrijke zaken kreeg men bijvoorbeeld drie kansen om de eed vloeiend af te leggen.  

Ook op zee golden gebruiken waaruit blijkt dat het getal drie recht (bijzonder) was: de schipper was verplicht drie maaltijden aan zijn scheepslieden te geven, iemand werd gestraft met drie slagen met een gortspaan en er waren drie getuigen nodig om iemand ter dood te verklaren aan boord, waarna diegene overboord gegooid werd met een luid “Eén, twee, drie, in Godsnaam!” Driemaal was dus scheepsrecht. Als je voortaan iemand voor de derde keer tegenkomt, weet jij tenminste uit te leggen waarom dat ‘scheepsrecht’ is.

Column

Column: Een foto van het Nederlands

Column: Een foto van het Nederlands

Niets is zeker in dit leven, behalve belasting en teddyberen. En nieuws. Zo zeker als de zon iedere dag opkomt, is er iedere nieuwe dag een overvloed aan nieuws...


Woordweetje

Woordweetje: de kapsalon

Woordweetje: de kapsalon

“Eén kapsalon, alstublieft!” De Nederlandse keuken wordt vaak tekortgedaan. Ons eten zou voornamelijk bestaan uit aardappels en draadjesvlees en de keuken wordt...


Woordweetje

Woordweetje: Stelletje rakkers

Woordweetje: Stelletje rakkers

“Rakkers, Dat zijn het!” Het klinkt als een zin uit een kinderboek uit mei 1932. Ik kan er een paar maanden naast zitten, maar toch … Ergens in de n...


Column

Column: Dooie duif

Column: Dooie duif

Alweer een tijd geleden werd ik in een parfumwinkel aangesproken door een verkoper. Nadat ik hem op de hoogte had gesteld van mijn verwachte aankoop, gaf hij aa...