Column: Gedachtekronkels van de uitvinder van het geschreven woord

grammatica

“Wat zou het handig zijn als ik mijn gedachten vast kon leggen. Geen tekeningetjes zoals hiërogliefen, dat is te ingewikkeld. Ook waslijsten met symbolen, zoals in Azië, zie ik niet zitten. Gewoon een stuk of zesentwintig tekens om woorden en zinnen mee te vormen. Die letters noem ik dan het ‘alfabet’.

Door Ridy Brandes

Er moeten wel regels zijn voor de woorden, anders kunnen schrijvers elkaars teksten niet begrijpen. Die woordenregels noem ik ‘spelling’. Ze mogen niet te moeilijk zijn, want ik moet ze uit kunnen leggen aan anderen. Daar staat tegenover dat ik ze zeker niet te makkelijk mag maken. Stel je voor dat straks het plebs zomaar kan lezen en schrijven.

Laat ik beginnen met een paar ingewikkelde lettercombinaties die hetzelfde klinken maar anders geschreven worden. Bijvoorbeeld ‘sch’ en ‘sg’ of ‘ei’ en ‘ij’ en nog een leuke ‘ou’ en ‘au’. Dan de woorden zelf. Een beetje logica mag, maar niet te veel. Ik wil er enige spanning inhouden. Laat ik eens beginnen met het vervoegen van werkwoorden. De verleden tijd van ‘lopen’ wordt ‘liep’, maar dan bedenk ik voor ‘dopen’ iets anders. Ah, ik weet het al, dat wordt ‘doopte’.

Met de voltooid deelwoorden moet ook wel iets leuks te bedenken zijn. Als ik het toch zo ingewikkeld mogelijk wil maken, kan ik er net zo goed meteen wat uitzonderingen tussen gooien. Even denken, soms eindigen ze op een ‘d’ en in andere gevallen op een ‘t’. Ja, dat is een goeie. Dan verzin ik meteen een groep met zowel een ‘d’ als een ‘t’, alleen die zijn niet voltooid en geen deelwoord.

Is er nog iets? Ja, het lidwoord. Behalve het woordje ‘een’, geef ik nog de keus tussen ‘de’ en ‘het’. Per zelfstandig naamwoord is er maar één goed en ik zeg niet waarom.

Die woorden moeten nog op een bepaalde volgorde geschreven worden en dat noem ik ‘grammatica’. Maar nu ga ik naar bed want mijn kruik brandewijn is leeg. Die grammatica doe ik morgenavond wel, na het feest van mijn broer.”

Woordweetje

Woordweetje: De kluts kwijt

Woordweetje: De kluts kwijt

Ik zocht hem al een hele tijd. Maar nu ben ik hem echt kwijt! Ik raak trouwens wel vaker dingen kwijt. Zo vinden mijn fietssleutels het bijvoorbeeld hilarisch o...


Boekrecensie

Boekrecensie: Houdoe!

Boekrecensie: Houdoe!

Doei, de mazzel, houdoe! Wim Daniëls schreef een boek over het woord ‘houdoe’, dat meerdere keren is verkozen tot het populairste Brabantse woord. Het kan bijna...