Boekrecensie: Zwanen paren bij het leven

Zwanen paren bij het leven

Zwanen paren bij het leven

Jarenlang downloadde ik films, met een gemak alsof ik een zak appels haalde bij de groenteboer. Moeilijker was de zoektocht naar de bijbehorende ondertiteling. Een Engelse film wilde ik nog wel eens kijken zonder subtitles, maar Koreaanse of Japanse films kon ik natuurlijk niet zonder vertaling volgen. Soms was de ondertiteling zo erbarmelijk slecht dat ik besloot de film te laten voor wat het was. Maar nooit kwam het idee bij me op om er een boek over te schrijven. Bij Bartho Kriek wel.

Door Ivar Bos

Het is bewonderenswaardig hoe Kriek de honderden fouten in ondertitelingen heeft verzameld. Ik hoop dat hij daar een netwerk van vrienden voor heeft ingeschakeld, anders is het monnikenwerk geweest. Kriek komt met voorbeelden uit films, series en documentaires. Nadeel van het boek is dat het zeer schaars geïllustreerd is. Meer foto’s hadden de voorbeelden versterkt, nu blijft het bij lange lappen tekst.

Die ondertitelfouten zijn soms echt hilarisch, vooral als de vertaler precies het tegenovergestelde ondertitelt dan wat er wordt gezegd. Uit de film ‘Canadian Bacon’: ‘Scary Canadians’ is vertaald met ‘bange Canadezen’ terwijl er ‘angstaanjagende Canadezen’ had moeten staan. Of uit de serie ‘Will & Grace’: “We don’t wanna be apart” betekent natuurlijk “We willen bij elkaar blijven”, maar in plaats daarvan was de ondertiteling: “We willen niet apart zijn.”

Heel interessant zijn de informatieve teksten over de wereld van het ondertitelen, bijvoorbeeld het hoofdstuk over de huidige ondertitelcultuur in Nederland. Wie verzorgt die vertalingen? Waarom is goede ondertiteling zo belangrijk? Kriek pleit dat het belang van ondertitels zowel op cultureel, maatschappelijk als educatief vlak niet onderschat moeten worden, en hij doet dat met verve.

Tot slot nog de vraag waar de boektitel eigenlijk op slaat? ‘Zwanen paren bij het leven‘ was de verkeerde vertaling van “Swans mate for life“, wat had moeten zijn: “Zwanen zijn monogaam. Ze blijven hun hele leven bij elkaar.” Wie Krieks boek helemaal heeft doorgespit, ontkomt niet aan de indruk dat het met onze vertalers zeer slecht gesteld is.

Is dit boek wat voor jou?

JA: Ben je zelf een taalpurist en zit je ook stuiterend op de bank bij alwéér een vertaal- of spelfout in de ondertiteling? Lees dit boek dan als een soort therapie. Als je het uit hebt, weet je: de wereld is niet perfect en zal het waarschijnlijk ook nooit worden.

NEE: Dat is dan ook de keerzijde van dit boek, je kunt er heel zuur van gaan denken, iets wat ik zelf niet ambieer. Er zijn belangrijker dingen dan een verkeerde vertaling hier en daar. Zie er de lol alsjeblieft van in!

Auteur boek: Bartho Kriek
Uitgever: P2P-Publishing
Jaar: 2012
Aantal pagina’s: 166

Column

Column: “Graag? Gaarne!”

Column: “Graag? Gaarne!”

De Antwerpse universiteit UA doet het zonder schaamte. Gebruikt een nietsvermoedende student een verouderd woord in een examentekst, dan is een volledig punt af...


Woordweetje

Woordweetje: Halloween

Woordweetje: Halloween

Het is weliswaar geen nationale feestdag, maar wel de engste feestdag van het jaar: vandaag is het Halloween. Het feest is al jaren populair in landen als Groot...