Boekrecensie: Van Dale Voornamenboek

Heb je je wel eens afgevraagd wat je eigen naam betekent? Of ben je in blijde verwachting, maar heb je nog geen flauw idee of het hummeltje Jessica, Anne of Her...
‘Da’ is de ‘optimale lettergreep’, oftewel de beste lettergreep om uit te spreken. Het is dan ook een van de eerste lettergrepen die een kind kan zeggen. Minimaal een jaar van mijn leven inclusief afstudeeronderzoek wijdde ik aan dit onderwerp. En uitgerekend mijn eigen zoon besluit het nu helemaal anders te doen. Hij heeft het namelijk voortdurend over ‘Aad’.
Door Laura van Eerten
Geen idee wie Aad is. Zijn knuffelkrokodil, dacht ik eerst. Maar al snel merkte ik dat hij al zijn andere knuffels ook Aad noemde. Net zoals zijn blokken, mijn telefoon, de afstandsbediening en de kat. En als ik zijn kamer binnenkom word ik begroet met een enthousiast, je raadt het al, Aad! Niks ‘papa’ of ‘mama’. Aad is zijn favoriet.
Zijn favoriete lettergreep welteverstaan. Want hij is nog te klein om er echt iets mee te bedoelen. Mijn tegendraadse uitzondering op de regel doet dus precies het omgekeerde van wat ik heb onderzocht. Ok, dat klopt niet helemaal want meestal zegt hij ‘aat’ of ‘ataata’, maar ook ‘aad’ en ‘aade’ komen regelmatig voorbij. In ieder geval eerst de a, dan de rest.
En dat terwijl de makkelijkste lettergreep juist bestaat uit een medeklinker gevolgd door een klinker. Dat is namelijk de basisbeweging van het spreken: geluid maken door je stembanden te laten trillen en simpelweg je mond opendoen. Vandaar dat ouders wereldwijd papa en mama genoemd worden, of iets dat erop lijkt: baba, dada, tata, nana. Geen Aad.
Alhoewel. Er bestaat een taal die net zo eigenwijs is als het fonologisch wonder bij mij thuis. Namelijk het Inuktitut. Een taal die wordt gesproken in het noorden van Canada en in Groenland, en die in de verste verte niet op het Nederlands lijkt. Het is een zogenoemde polysynthetische taal waarin de inhoud van een hele zin wordt uitgedrukt in één complex woord. En mama en papa? Die worden ‘anaana’ en ‘ataata’ genoemd. Dus toch een Aad!
Nu al een talenknobbel dat kind van mij. En niks mis met zijn ge-‘Aad’. Hij is hooguit op het verkeerde continent geboren.
Over Laura van Eerten
Taalkundige bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (IvdNT, voorheen INL) en blogger voor de rubriek Woordbaak: we mogen wel stellen dat Laura van Eerten net zo verzot is op onze taal als wij. Of misschien moeten we zeggen: verzot op woorden. Ze is initiatiefnemer en auteur van de boeken Waar komt pindakaas vandaan?, Waar komt hagelslag vandaan? en Waar komt suikerspin vandaan?. Over de structuur van gezongen onzinlettergrepen schreef ze eerder een artikel voor Onze Taal.
Wil je zelf je column terugzien op onze site? Stuur je column in.
Heb je je wel eens afgevraagd wat je eigen naam betekent? Of ben je in blijde verwachting, maar heb je nog geen flauw idee of het hummeltje Jessica, Anne of Her...
De Nederlandse taal kent enorm veel spreekwoorden en gezegden. Sommige daarvan kent iedereen en worden om de haverklap gebruikt, andere genieten wellicht wat mi...
‘1000 vergeetwoorden om te koesteren’ door Nelleke Noordervliet is een fijn boek, een warm bad voor de liefhebber van het Nederlands. Een verzameling van Nederl...
Over de teksten op shampooflessen en andere verpakkingen kun je je verbazen, maar je kunt er ook van leren!...