Woordweetje: Fooi en drinkgeld

Altijd weer dat dilemma wanneer je afrekent in de kroeg: geef je wel of geen fooi? Maar waar komt het woord eigenlijk vandaan?

We hebben het gejat uit het Latijn (via, wat ‘weg’ betekent) en uit het Frans (voie, wat ‘weg’ of ‘reis’ betekent). Met een kleine omweg hebben we er alleen wel onze eigen betekenis aan gegeven. Waar het begon met ‘reis’, betekende ‘fooi’ later ‘een afscheidsmaal voorafgaand aan een reis’ en ‘een geschenk dat bij een afscheid wordt gegeven’, terwijl we nu een fooi geven als geschenk voor een bewezen dienst.

Deze verschuiving van de betekenis van het woord verklaart wel waarom ‘fooi’ – vooral in Vlaanderen – ook wel ‘drinkgeld’ wordt genoemd. We vermoeden dat in de 15e eeuw de haast van tegenwoordig al enige rol begon te spelen, want het afscheidsmaal werd al snel vervangen voor een afscheidsdronk: een toast op degene die vertrok. En nog erger, later werd er gewoon geld gegeven om die maaltijd of toast te vervangen. “Hier, kerel, heb je tien gulden voor een biertje onderweg”:  drinkgeld.

Column

JP Pellemans

JP Pellemans

V.O.U.T.J.E. In 2005 werd ik gevraagd de juryvoorzitter van het tv-spelletje Lingo te worden. Een baan met verantwoordelijkheid, de jury beoordeelt immers de wo...


Column

Column: Een foto van het Nederlands

Column: Een foto van het Nederlands

Niets is zeker in dit leven, behalve belasting en teddyberen. En nieuws. Zo zeker als de zon iedere dag opkomt, is er iedere nieuwe dag een overvloed aan nieuws...


Woordweetje

Woordweetje: pet

Woordweetje: pet

Oké, laat ik maar meteen uit de kast komen. Ik heb een pettenfetisjisme. Katoenen petten en corduroy petten, gitzwarte petten en knalgele petten, ik draag ze al...


Woordweetje

Woordweetje in beeld: Teddybeer

Woordweetje in beeld: Teddybeer

Op onze website vind je al jarenlang onze woordweetjes: korte, interessante artikelen over de herkomst van een woord. Maar vanaf nu doen we het één keer per ma...