Woordweetje: Fooi en drinkgeld

Altijd weer dat dilemma wanneer je afrekent in de kroeg: geef je wel of geen fooi? Maar waar komt het woord eigenlijk vandaan?

We hebben het gejat uit het Latijn (via, wat ‘weg’ betekent) en uit het Frans (voie, wat ‘weg’ of ‘reis’ betekent). Met een kleine omweg hebben we er alleen wel onze eigen betekenis aan gegeven. Waar het begon met ‘reis’, betekende ‘fooi’ later ‘een afscheidsmaal voorafgaand aan een reis’ en ‘een geschenk dat bij een afscheid wordt gegeven’, terwijl we nu een fooi geven als geschenk voor een bewezen dienst.

Deze verschuiving van de betekenis van het woord verklaart wel waarom ‘fooi’ – vooral in Vlaanderen – ook wel ‘drinkgeld’ wordt genoemd. We vermoeden dat in de 15e eeuw de haast van tegenwoordig al enige rol begon te spelen, want het afscheidsmaal werd al snel vervangen voor een afscheidsdronk: een toast op degene die vertrok. En nog erger, later werd er gewoon geld gegeven om die maaltijd of toast te vervangen. “Hier, kerel, heb je tien gulden voor een biertje onderweg”:  drinkgeld.