Column
Column: Lopend buffet
Vier weken geleden trouwde mijn accountant. Hij had een uitnodigingsbrief geschreven waarin de gasten geïnformeerd werden over het verloop van de dag. Het was n...
Woordweetje: Houdoe
‘Houdoe’, wie kent het woord niet? Het wordt weliswaar lang niet door iedereen gebruikt, want het is vooral een Brabants woord, maar het reikt toch tot in de Dikke Van Dale.
Door Wim Daniëls
De klemtoon in het woord moet op de eerste lettergreep liggen. Veel mensen die oorspronkelijk niet uit Brabant komen maar ook weleens ‘houdoe’ willen zeggen, leggen de klemtoon meestal op de tweede lettergreep. Dat is zoiets als ‘bommel-ding’ zeggen terwijl een ‘bom-melding’ is bedoeld.
‘Houdoe’ is een samentrekking van ‘houd-oe’, dat op zijn beurt een verkorting is van ‘houd-oe goed’, houd je goed. Er zijn diverse andere herkomstverklaringen in omloop, zoals de verklaring dat ‘houdoe’ een verbastering is van how do you do?, maar die andere verklaringen snijden geen hout, althans te weinig. Ook de verklaring dat ‘houdoe’ van het Franse adieu zou komen, is niet houdbaar. De zeventiende-eeuwse schrijver Bredero gebruikte weliswaar ‘hadieu’ als afscheidsgroet – hij doet dat in zijn toneelstuk De Spaanschen Brabander – maar de sprong van ’hadieu’ naar ‘houdoe’ wordt nergens gemaakt. De Brabantse schrijver Antoon Coolen (1897-1961) laat in vrijwel al zijn boeken wel de sprong zien van ‘houd-oe goed’ naar ‘houd-oe’.
‘Houdoe’ blijkt in Nederland ook als achternaam voor te komen. Zo is er de oud-voetballer Mohammed Houdoe, die nog een tijdlang betaald voetbal speelde. De achternaam staat overigens qua betekenis los van de Brabantse afscheidsgroet. De achternaam is een spellingvariant van het Arabische woord houdou, met als betekenis: kalm, sereen.
In het Hebreeuws komt ‘houdoe’ ook voor. Het is een danklied. Op een elpee uit 1965 van voorzanger Hans Bloemendal staat ‘houdoe’ vermeld als een van de synagogale gezangen. Ik wil er maar mee zeggen hoe rijk het woord ‘houdoe’ is. Daarom schreef ik er ook een boek over, getiteld Houdoe!. En wie het woord bezigt, zegt er niet zelden ook nog een woord achter: bedankt. Houdoe en bedankt.
Winnen!
Wie nog niet voor ‘houdoe’ viel, zal dat beslist door dit boek doen. Nog niet overtuigd? Wij mogen vijf exemplaren van ‘Houdoe!‘ weggeven! Laat ons in een reactie weten wat jouw favoriete dialectwoord- of uitdrukking is en wie weet belonen we jou met het boek!
Over Wim Daniëls
De in Houdoeland geboren Wim Daniëls is misschien wel Nederlands meest geliefde taalkundige. Hij publiceerde talloze boeken over taal (zie hieronder). Zijn bij Thomas Rap verschenen columnbundels werden bestsellers en zijn boek Groeten uit Brabant is al aan de negende druk toe. Als taalcabaretier trekt Wim Daniëls bovendien ook nog volle zalen. We waren dan ook zeer vereerd toen hij een column wilde schrijven voor Taalvoutjes – het boek 1.
Meer lezen van Wim Daniëls:
Boekrecensie
Boekrecensie: Geen kip overboord
De Nederlandse taal kent enorm veel spreekwoorden en gezegden. Sommige daarvan kent iedereen en worden om de haverklap gebruikt, andere genieten wellicht wat mi...
Column
Column: Letterlijk vs. figuurlijk
Gezegdes en uitdrukkingen zijn in het leven geroepen om situaties makkelijk te kunnen scharen in een categorie, zodat iedereen even weet waar we het eigenlijk o...
Woordweetje
Woordweetje: steenrijk en straatarm
Wanneer ik vroeger klaagde over moeders sponzige tofublokjes, werd mij steevast de mond gesnoerd. ‘Wees dankbaar dat je te eten hebt,’ zei mijn moeder dan, ‘wan...