‘Houdoe’, wie kent het woord niet? Het wordt weliswaar lang niet door iedereen gebruikt, want het is vooral een Brabants woord, maar het reikt toch tot in de Dikke Van Dale.
Door Wim Daniëls
De klemtoon in het woord moet op de eerste lettergreep liggen. Veel mensen die oorspronkelijk niet uit Brabant komen maar ook weleens ‘houdoe’ willen zeggen, leggen de klemtoon meestal op de tweede lettergreep. Dat is zoiets als ‘bommel-ding’ zeggen terwijl een ‘bom-melding’ is bedoeld.
‘Houdoe’ is een samentrekking van ‘houd-oe’, dat op zijn beurt een verkorting is van ‘houd-oe goed’, houd je goed. Er zijn diverse andere herkomstverklaringen in omloop, zoals de verklaring dat ‘houdoe’ een verbastering is van how do you do?, maar die andere verklaringen snijden geen hout, althans te weinig. Ook de verklaring dat ‘houdoe’ van het Franse adieu zou komen, is niet houdbaar. De zeventiende-eeuwse schrijver Bredero gebruikte weliswaar ‘hadieu’ als afscheidsgroet – hij doet dat in zijn toneelstuk De Spaanschen Brabander – maar de sprong van ’hadieu’ naar ‘houdoe’ wordt nergens gemaakt. De Brabantse schrijver Antoon Coolen (1897-1961) laat in vrijwel al zijn boeken wel de sprong zien van ‘houd-oe goed’ naar ‘houd-oe’.
‘Houdoe’ blijkt in Nederland ook als achternaam voor te komen. Zo is er de oud-voetballer Mohammed Houdoe, die nog een tijdlang betaald voetbal speelde. De achternaam staat overigens qua betekenis los van de Brabantse afscheidsgroet. De achternaam is een spellingvariant van het Arabische woord houdou, met als betekenis: kalm, sereen.
In het Hebreeuws komt ‘houdoe’ ook voor. Het is een danklied. Op een elpee uit 1965 van voorzanger Hans Bloemendal staat ‘houdoe’ vermeld als een van de synagogale gezangen. Ik wil er maar mee zeggen hoe rijk het woord ‘houdoe’ is. Daarom schreef ik er ook een boek over, getiteld Houdoe!. En wie het woord bezigt, zegt er niet zelden ook nog een woord achter: bedankt. Houdoe en bedankt.
Winnen!
Wie nog niet voor ‘houdoe’ viel, zal dat beslist door dit boek doen. Nog niet overtuigd? Wij mogen vijf exemplaren van ‘Houdoe!‘ weggeven! Laat ons in een reactie weten wat jouw favoriete dialectwoord- of uitdrukking is en wie weet belonen we jou met het boek!
Over Wim Daniëls
De in Houdoeland geboren Wim Daniëls is misschien wel Nederlands meest geliefde taalkundige. Hij publiceerde talloze boeken over taal (zie hieronder). Zijn bij Thomas Rap verschenen columnbundels werden bestsellers en zijn boek Groeten uit Brabant is al aan de negende druk toe. Als taalcabaretier trekt Wim Daniëls bovendien ook nog volle zalen. We waren dan ook zeer vereerd toen hij een column wilde schrijven voor Taalvoutjes – het boek 1.
Meer lezen van Wim Daniëls:
Maandagmiddag, half vijf. Daar zit ik dan. Eindelijk. De eerste ademtocht het lekkerst. Streling van de ruggengraat. Simpel kan het leven zijn. Het geluk van ee...
Laatst vroeg iemand hoe het met me ging. “Goed! En met jou?”, antwoordde ik. Later bedacht ik me dat ik misschien beter ‘u’ had kunnen zeggen. De pe...
Sommigen doen het, sommigen slaan het over: het ontbijt. Heb je wel eens opgemerkt dat er met woorden die met het voorvoegsel ‘ont-’ beginnen iets vreemds aan d...
Afgelopen weekend, 13 januari 2016, mochten we alweer onze vierde verjaardag vieren. En het was dubbel feest, want niet alleen gingen er vier kaarsjes op de taa...