Woordweetje: Joost mag het weten

waarom

Wie is toch die Joost uit de uitdrukking ‘Joost mag het weten’? Wanneer leefde hij en bestond hij wel echt? Nou, nee, want de Joost waar we het hier over hebben is namelijk de duivel in eigen persoon. Maar hoe komt de duivel dan aan de naam Joost, horen we je denken.

Daar zijn verschillende verklaringen voor, de een uit Indonesië en de ander uit China. We beginnen in Indonesië. In het Javaans duidde het woord joos of dejos – afkomstig van het Portugese deos – op een Chinese godheid. De Nederlanders verstonden dit als ‘de joos’ en verbasterden het tot ‘joost’ en ‘joosje’. Inmiddels gebruikten ze de naam voor meerdere heidense afgoden. En omdat deze voor Christenen het kwaad vertegenwoordigden, kwam het dat joost ‘duivel’ ging betekenen.

De andere theorie brengt ons naar China, waar we ook aan het verbasteren zijn geslagen, maar dan het Chinese woord tshoe-tszé. Dit was een houten kistje met daarin een houten beeltenis van Boeddha, aanbeden door Boeddhistische Chinezen. De handel bracht de Nederlanders in contact met de Chinezen en zo kwam het dat tshoe-tszé naar ‘Joost’ werd verbasterd en ook de betekenis van ‘duivel’ kreeg. Dus … komt Joost nou uit Java of China? De duivel mag het weten.

Woordweetje

Woordweetje: Auf Deutsch, bitte!

Woordweetje: Auf Deutsch, bitte!

Mijn column over Franse woorden in het Nederlands was zo’n daverend succes (wauw, zes retweets!) dat ik werd geïnspireerd om een vervolgverhaal te schrijven. Ov...


Column

Column: Spatievirus

Column: Spatievirus

Dion van Meel ontdekte dat het ook jaren geleden al om zich heen sloeg: het spatievirus. Hoewel hij het vreselijk vindt, moet hij er toch ook om lachen. Maar ku...


Boekrecensie

Boekrecensie: Buurtaal

Boekrecensie: Buurtaal

Nederlanders en Vlamingen spreken dezelfde taal en toch ook weer niet. Gelukkig heeft Miet Ooms een praktische gids geschreven voor het Nederlands in België en ...