Woordweetje: Joost mag het weten

waarom

Wie is toch die Joost uit de uitdrukking ‘Joost mag het weten’? Wanneer leefde hij en bestond hij wel echt? Nou, nee, want de Joost waar we het hier over hebben is namelijk de duivel in eigen persoon. Maar hoe komt de duivel dan aan de naam Joost, horen we je denken.

Daar zijn verschillende verklaringen voor, de een uit Indonesië en de ander uit China. We beginnen in Indonesië. In het Javaans duidde het woord joos of dejos – afkomstig van het Portugese deos – op een Chinese godheid. De Nederlanders verstonden dit als ‘de joos’ en verbasterden het tot ‘joost’ en ‘joosje’. Inmiddels gebruikten ze de naam voor meerdere heidense afgoden. En omdat deze voor Christenen het kwaad vertegenwoordigden, kwam het dat joost ‘duivel’ ging betekenen.

De andere theorie brengt ons naar China, waar we ook aan het verbasteren zijn geslagen, maar dan het Chinese woord tshoe-tszé. Dit was een houten kistje met daarin een houten beeltenis van Boeddha, aanbeden door Boeddhistische Chinezen. De handel bracht de Nederlanders in contact met de Chinezen en zo kwam het dat tshoe-tszé naar ‘Joost’ werd verbasterd en ook de betekenis van ‘duivel’ kreeg. Dus … komt Joost nou uit Java of China? De duivel mag het weten.

Column

Quiz: spreekwoorden en uitdrukkingen

Quiz: spreekwoorden en uitdrukkingen

Hoge bomen vangen veel wind, een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen … Onze taal kent tal van spreekwoorden en uitdrukkingen, maar maar al t...


Column

Column: de kracht van nieuwe woorden

Column: de kracht van nieuwe woorden

Door Vivien Waszink De jongen tegenover me in de trein kijkt verstoord en licht paniekerig op als ik besmuikt hoest. “Ik verslikte me”, probeer ...


Column

Column: OMG

Column: OMG

Machteld Berkelmans kan maar niet wennen aan de hedendaagse taalveranderingen....