Woordweetje: Habbekrats

Goedkoop is duurkoop

Eén keer in de zoveel tijd ga ik op bezoek bij m’n opa en oma. Dan spreken we over van alles en nog wat. Over serieuze dingen zoals het nieuws, de politiek of het onderwijs, maar ook vaak genoeg over koetjes en kalfjes. Zo hadden we het bijvoorbeeld over kaas en mijn opa vertelde dat hij pas op de markt een heerlijk stuk geitenkaas had gekocht, voor een habbekrats. Een habbekrats. Wat het betekent weet ik wel, ik gebruik het woord geregeld zelf. Maar waar dit woord vandaan komt? Opa, oma en ik hadden alle drie geen idee. Daarom heb ik het uitgezocht!


Door: Fieke van der Perk

Voor wie niet weet wat het woord ‘habbekrats’ betekent: een habbekrats is een kleinigheid. In veel gevallen verwijst het naar een klein geldbedrag. Je zou het kunnen vergelijken met een ‘schijntje’ of een ‘grijpstuiver’. Heb je dus voor een klein bedrag een mooie nieuwe jas op de kop kunnen tikken in de uitverkoop, dan heb je er een habbekrats voor betaald.

Habbekrats (of habbekras) is ontleend aan het Jiddische habbekratz, dat eveneens kleinigheid betekent. Wanneer we het woord nog verder ontleden, is –kratz terug te herleiden naar het Duitse Kratz, in de letterlijke vertaling een ‘kras’ of ‘schram’, wat overdrachtelijk ook wel als een kleinigheid wordt gezien. Over de herkomst van habbe- is niet iedereen het eens, maar een mogelijkheid is dat het ontleed is aan het Jiddische “(iesj) hob e krats”, in vertaling: “(ik) heb een kleinigheid”. Hierbij zou hob- een dialectische uitspraak kunnen zijn van het Duitse hab. Vandaar, de habbekrats.


Weet je zelf ook iets te vertellen over de herkomst van een woord? Schrijf het op en stuur het in!

Column

Column: Wablief?

Column: Wablief?

“Caro! Freddy is doing the thing again for to make noise! Can you get the recording dingetje to make proof of him loco?” Onze nieuwe stagiaire lacht...


Column

Woordweetje: koelkast of ijskast?

Woordweetje: koelkast of ijskast?

Een onderwerp van eeuwige discussie: haal je je glaasje fris uit de koelkast of uit de ijskast? Is een ijskast eigenlijk, stiekem, een vriezer en doet een grote...


Boekrecensie

Boekrecensie: Over straatnamen met name

Boekrecensie: Over straatnamen met name

Waarom onze straten heten zoals ze heten René Dings is bij taalliefhebbers voornamelijk bekend als de oprichter van Signalering Onjuist Spatiegebruik (SOS) en h...


Column

Column: Alles goed?

Column: Alles goed?

Het overkomt me dagelijks. Ik ontmoet een vriend, vriendin of kennis en twee seconden na de groet volgt steevast de vraag: “Alles goed?” Ik blijf da...