Column: de taal van Masterchef Nederland

Voor de gemiddelde taalliefhebber is het gemiddelde reality-tv-programma een avontuur; je wordt vaak heen en weer geslingerd tussen briljante taalvondsten en uitspraken die pijn doen aan je oren. Kort geleden heb ik echter een heel nieuw niveau van masochisme ontdekt: Masterchef Nederland.

Door: Jojanneke Drapers

Los van de allesbehalve spontane, monotoon voorgelezen uitleg van de jury (geef die jongens even wat cameratraining, alsjeblieft) getuigt het taalgebruik zelf ook niet van al te veel creativiteit. Veel dingen zijn ‘leuk’ of ‘geinig’: gerechten zijn ‘best wel grappig gemaakt’. De juryleden zijn ook niet te zuinig met hun complimentjes: ‘Als ik dit zo proef, ook mét die tomaat, is dat eh … best lekker.’ Rest de vraag of het óók best lekker is als hij het niet zo proeft.

Overigens zijn juryleden soms juist wél erg complimenteus, zoals bij opmerkingen als ‘zo’n dikke smaak’ en ‘het werkt gewoon als een malle’.

Grammaticaal zijn de juryleden ook niet de meest heldere lichten, te horen aan zinnen als ‘een saus zat daar in het bord’. Ook raden de mannen de kandidaten aan om ‘hun krachten samen te bundelen’. Gelukkig hebben ze wél echt verstand van eten: ‘Dit is een gehaktbal, denk ik.’ Goed, het was een ‘gehaktbal’ van stoofpeer, maar ik ben toch blij dat de heren hun klassiekers kennen.

Maar niet alle credits gaan naar de juryleden; de kandidaten (‘chefs’) kunnen er ook wat van. Ze weten in elk geval wat er van ze verwacht wordt: ‘ik begin eigenlijk met Maretti samen op de tweede bench te koken’, merkt een van de kandidaten pienter op. Een andere kandidaat houdt zelf nauwkeurig bij wat er nog gedaan moet worden: ‘Ik ben nog even de tomaatjes aan het afmaken, dus op zich zijn die ook bijna klaar.’

Ondanks de scherpe en duidelijke taal hier en daar, roept zo’n aflevering van Masterchef bij mij meer vragen op dan het antwoorden brengt. Masterchef Nederland heeft duidelijk zijn Australische tegenhanger als voorbeeld genomen, en dat er bepaalde termen worden overgenomen is dan ook begrijpelijk. Sommige termen echter verdienen misschien nog wat aandacht, zoals de ‘immunity pin’; in Holland natuurlijk prachtig uitgesproken als ‘imjoenetie pin’. Waarom niet gewoon immuniteitsspeld?

Maar het concept dat mijn tenen nog het meest deed krommen was de enige echte ‘mystery-stolp’. Er is een hoop te zeggen over dergelijke samenstellingen van een Nederlands en een Engels woord; aan die discussie ga ik hier nu niet beginnen. Maar een mystery-stolp klinkt voor mij als iets wat ik absoluut niet wil optillen; wat er ook onder vandaan komt, het kan nooit goed zijn.

Nou snap ik heus wel dat het niet makkelijk is om iets slims te zeggen als er opeens een camera op je gericht is, zeker als je bezig bent met een wedstrijd die je graag wilt winnen. Als ik één ding hoop, is dat deze show mensen aanzet vaker en gezonder te gaan koken. Maar kies dan wel je sponsors daarop uit, want hoe ironisch is het dat dit programma mede mogelijk gemaakt wordt door niets minder dan … Deliveroo?