‘Houdoe’, wie kent het woord niet? Het wordt weliswaar lang niet door iedereen gebruikt, want het is vooral een Brabants woord, maar het reikt toch tot in de Dikke Van Dale.
Door Wim Daniëls
De klemtoon in het woord moet op de eerste lettergreep liggen. Veel mensen die oorspronkelijk niet uit Brabant komen maar ook weleens ‘houdoe’ willen zeggen, leggen de klemtoon meestal op de tweede lettergreep. Dat is zoiets als ‘bommel-ding’ zeggen terwijl een ‘bom-melding’ is bedoeld.
‘Houdoe’ is een samentrekking van ‘houd-oe’, dat op zijn beurt een verkorting is van ‘houd-oe goed’, houd je goed. Er zijn diverse andere herkomstverklaringen in omloop, zoals de verklaring dat ‘houdoe’ een verbastering is van how do you do?, maar die andere verklaringen snijden geen hout, althans te weinig. Ook de verklaring dat ‘houdoe’ van het Franse adieu zou komen, is niet houdbaar. De zeventiende-eeuwse schrijver Bredero gebruikte weliswaar ‘hadieu’ als afscheidsgroet – hij doet dat in zijn toneelstuk De Spaanschen Brabander – maar de sprong van ’hadieu’ naar ‘houdoe’ wordt nergens gemaakt. De Brabantse schrijver Antoon Coolen (1897-1961) laat in vrijwel al zijn boeken wel de sprong zien van ‘houd-oe goed’ naar ‘houd-oe’.
‘Houdoe’ blijkt in Nederland ook als achternaam voor te komen. Zo is er de oud-voetballer Mohammed Houdoe, die nog een tijdlang betaald voetbal speelde. De achternaam staat overigens qua betekenis los van de Brabantse afscheidsgroet. De achternaam is een spellingvariant van het Arabische woord houdou, met als betekenis: kalm, sereen.
In het Hebreeuws komt ‘houdoe’ ook voor. Het is een danklied. Op een elpee uit 1965 van voorzanger Hans Bloemendal staat ‘houdoe’ vermeld als een van de synagogale gezangen. Ik wil er maar mee zeggen hoe rijk het woord ‘houdoe’ is. Daarom schreef ik er ook een boek over, getiteld Houdoe!. En wie het woord bezigt, zegt er niet zelden ook nog een woord achter: bedankt. Houdoe en bedankt.
Winnen!
Wie nog niet voor ‘houdoe’ viel, zal dat beslist door dit boek doen. Nog niet overtuigd? Wij mogen vijf exemplaren van ‘Houdoe!‘ weggeven! Laat ons in een reactie weten wat jouw favoriete dialectwoord- of uitdrukking is en wie weet belonen we jou met het boek!
Over Wim Daniëls
De in Houdoeland geboren Wim Daniëls is misschien wel Nederlands meest geliefde taalkundige. Hij publiceerde talloze boeken over taal (zie hieronder). Zijn bij Thomas Rap verschenen columnbundels werden bestsellers en zijn boek Groeten uit Brabant is al aan de negende druk toe. Als taalcabaretier trekt Wim Daniëls bovendien ook nog volle zalen. We waren dan ook zeer vereerd toen hij een column wilde schrijven voor Taalvoutjes – het boek 1.
Meer lezen van Wim Daniëls:
Bruidsluier, massagebed, carnavalshit, bedonderstel: zomaar wat woorden die je op twee manieren kunt lezen. Voor de Taalvoutjes-scheurkalender 2025 zijn wij op ...
“Rakkers, Dat zijn het!” Het klinkt als een zin uit een kinderboek uit mei 1932. Ik kan er een paar maanden naast zitten, maar toch … Ergens in de n...
Door Vivien Waszink De jongen tegenover me in de trein kijkt verstoord en licht paniekerig op als ik besmuikt hoest. “Ik verslikte me”, probeer ...
We zitten in de kring. “Wat zou je toveren, als je voor één dag een tovenaar was?”, is de vraag. Ik hoor de mooiste dromen, die vooral te maken hebben met een z...