Paddenstoelen. Ik weet er sinds kort alles van. Voor een weekblad schreef ik negentig woorden bij een foto van deze dingen. Als viervingertyper zou ik die in drie minuten moeten kunnen neertikken. Ik deed er drie uur over.
Door Gertie Schouwenberg
Ik wilde namelijk eerst weten of het ‘paddenstoel’ met of zonder -n was. De lezer moet kunnen bouwen op de taalkundige correctheid van het artikel. Met -n bleek de juiste spelling te zijn. Van kracht is namelijk de pannenkoekregel ‘waarbij je de uh-klank in samenstellingen met een tussen-n schrijft als het eerste deel van de compositie bestaat uit een woord dat enkel een meervoud heeft dat eindigt op -en.’ Na vier keer lezen begreep ik eindelijk wat er stond en wist ik dat dit het geval is bij ‘pan’ en bij ‘pad’ (die kennen immers alleen ‘pannen’ en ‘padden’ en geen ‘pannes’ en ‘paddes’), vandaar dus paddenstoel.
Tot 2006 was de paddestoel als ‘vermeende samenstelling’ echter een uitzondering op de regel. Vermeende samenstelling? Wat was dat nu weer? Ik leerde dat dit een versteende (want onlosmakelijk aan elkaar verbonden) combinatie is die lijkt op een samenstelling, maar dat stiekem niet is. Een paddenstoel is immers niet echt een stoel voor een pad. De tussen-n heeft er dan ook niets verloren.
Mijn verdere research bewees echter dat de pad wel degelijk zijn eigen zitplaats heeft, in het heksenhuis om precies te zijn. Daar zit hij echter niet op een stoel, maar op een kruk, zo verklapt het Engelse woord voor paddenstoel: toadstool. Small vertaalvoutje dus, maar het staaft wel het gelijk van de post-2006-linguïsten dat stoelen en padden niets met elkaar te maken hebben, dus schuif die -n er maar tussen.
Ik was inmiddels twee uur verder en had nog geen letter op het beeldscherm staan. Het naarstig zoeken naar geinige spreekwoorden of gezegden met paddenstoel hielp ook al niet: verder dan ‘als zichzelf uit de grond schieten’ kwam Google niet.
Gelukkig pende ik daarna toch nog wat inhoudelijke informatie neer. Tot slot nog een aansprekende kop. Kwam ik spontaan op herfsthoedjes als synoniem. Kon ik daar iets mee? Terugblikken op Prinsjesdag, of zo? Voordat ik de troonrede kon YouTuben, drukte ik snel op verzenden. De krant mocht naar de drukker.
Negentig woorden in 180 minuten. Chapeau!
Enkele dagen geleden vroeg een vriend mij waar het woord seus of seuze vandaan kwam. “We zijn er hier onderling over bezig geweest, maar geen van ons weet het. ...
Dingen. Het is een populair woord in de Nederlandse taal, dat te pas en te onpas wordt gebruikt. Columnist Dion van Meel kan erover meepraten....
Als je het schrijft zoals je het zegt, gaat het fout in deze quiz. Weet jij wel welke vorm je in welke zin moet gebruiken?...
Stelt u zich de volgende scène voor: op een druilerige namiddag in 1995 bekijkt een jeugdige snaak – voor de eerste keer – wat later zijn favoriete ...