Boekrecensie: Waar komt suikerspin vandaan?

Verander nooit een succesvolle formule, zullen de makers van het boek Waar komt suikerspin vandaan? (2017) hebben gedacht. Voor de derde keer hebben het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal zich samen ingespannen om een bundel vol met interessante taalvragen- én antwoorden samen te stellen. In 2013 kwam Waar komt pindakaas vandaan? uit (zie hier onze recensie), in 2015 Waar komt hagelslag vandaan? (ook gerecenseerd). Dit jaar verrijken de auteurs onze taalkennis andermaal. Ik kan alvast verklappen: de suikerspin heeft niets met een spin te maken!

Door Bastiaan Weldring

De auteurs beantwoorden de vraag waar het dan wel mee te maken heeft, naast 99 andere vragen, met verve. Met consequent een vraag en antwoord per pagina leent het boek zich uitstekend voor mensen die zich in één ruk een rits aan feiten eigen willen maken. Ook voor diegenen die tijdens een afzakkertje (ken je de betekenis daar al van?) indruk willen maken met een taalkundig weetje, is dit het boek om uit te putten! Daarom licht ik vast een klein tipje van de sluier op! Een afzakkertje, zo leert het boek ons, verwees rond 1730 naar een glaasje brandewijn dat na de thee, koffie of het avondeten werd genuttigd om het eten te laten zakken. Pas een eeuw later zou de term gaan verwijzen naar ‘het laatste drankje’. In die periode kwam eveneens de uitdrukking ‘‘Hij neemt een afzakkertje, maar het loopt verkeerd’’ in zwang. Daarmee bedoelde men dat het drankje niet meer naar beneden liep, maar naar boven kwam …

Misschien wel de leukste eigenschap van dit boek is dat het, net zoals de eerdere twee boeken, aanzet tot verwondering over onze eigen taal. We zijn ons niet altijd echt bewust van welk een verrassend soort woorden we gebruiken. We horen, leren en kiezen woorden in het dagelijks taalgebruik en nemen de betekenis voetstoots aan, zonder dat we eigenlijk weten wat bijvoorbeeld ‘voetstoots’ betekent! Afijn, we kennen de betekenis van het woord wel, maar niet de achtergrond. Wil je die achtergrond voortaan minder snel voetstoots aannemen? In hoofdstuk 19 van Waar komt suikerspin vandaan? leggen de auteurs ook de herkomst van dat woord uit. Laat je verwonderen door dit boek en lees snel ook de overige hoofdstukken!

Is dit boek geschikt voor jou?

JA: Wil je dat men tijdens een afzakkertje voetstoots van jou aanneemt dat een suikerspin niets van doen heeft met spinnen, dan ligt dit boek voor jou te wachten in de schappen!

NEE: ‘Taal schmaal!’ en suikerspinnen vind je veel te zoet? Laat dit roze boek dan lekker dicht.

Auteurs: Laura van Eerten, Rob Tempelaars, Boukje Verheij, Vivien Waszink (IvdNT), Saskia Aukema, Eva van Delft, Raymond Noë en Kees van der Zwan (OnzeTaal) 
Uitgeverij: Thomas Rap Amsterdam
Jaar: 2017
Pagina’s: 125

Hebben?